Banje
Banja Vrujci – oaza zdravlja za mnoge tegobe
Zbog čega je Banja Vrujci jedno od najposećenijih banjskih kompleksa u našoj zemlji? Lekovita svojstva banjske vode sa delotvornim dejstvom blata koji potiče sa Vrujačkih izvora pomaže u lečenju brojnih zdravstvenih tegoba. Samim tim, Banja Vrujci predstavlja balneološki kompleks sa razvijenim zdravstvenim turizmom.
Kratak sadržaj reportaže o Banji Vrujci:
Banja za lečenje vojnika
Termin Vrujci označava izvorište tople vode. Mesto na kom se ne stvara led, nego voda ključa iz izvora. Temperatura vode je viša od temperature okolnog vazduha. Nazivaju se termokraška vrela.
Prema istraživanjima predeo Banje Vrujci bio je naseljen davnih vremena. Kao banjsko lečilište počela je da se razvija nakon Prvog svetskog rata. Lekovita svojstva banje Vrujci koristili su mnogi vojnici za lečenje rana, kako bi brže zarasle, reume i mnogih drugih bolesti.
Prvo kupatilo koje je posedovalo dva bazena izradili su zemljoradnici 1938. godine. Nazvano je kupatilo Vojvode Mišića. Te godine banja je dobila svog prvog lekara. Svaki bazen ponasob dobio je svoju svlačionicu 1953. godine. Te godine Banja Vrujci je zvanično proglašena za narodno lečilište. Termomineralna voda je detaljnije istražena 1958. godine.
Da li je banjska voda izlečila konja?
Prema narodnim verovanjima za vreme austrijskog rata svi konji su prilikom povlačenja neprijateljske vojske odvedeni, osim jednog koji je bio veoma bolestan. Konj je ostavljen u blizini termalnih izvora.
Konj je svaki dan pio izvorsku vodu i ležao u blatu. Naposletku posle nekog vremena konj se oporavio. Meštani tvrde da je to bio konj Aleksandra Markovića leke iz sela Popadić.
Banja Vrujci termalni centar
Banja Vrujci se nalazi u opštini Mionica, na severozapadu Srbije. Smeštena je izmedju Ljiga i Mionice, Suvobora i Toplice. Prostire se na 180 m nadmorske visine. Banja Vrujci je uređen termalni centar u čijem sadržaju se nalaze hoteli, kupatila, bazeni, sportski tereni, rehabilitacioni centar.
Prema legendi na ovom prostoru davnih vremena, nalazio se dvor Toplice Milana, koji je bio pobratim kneza Miloša Obrenovića. Prezime Toplica potiče od reke Gornja Toplica koja protiče kroz Vrujačku banju. Toplica je poznata kao reka koja nikad ne ledi.
Banja je smeštena između planina i krasi je obilje šumskog predela. Čist i svež vazduh na ovom području pored lekovite vode je idealan za sve ljude koji imaju zdravstvene tegobe.
Kakva je klima Vrujačke banje?
Zime su uglavnom suvlje, hladne i oblačne. Tokom leta dolazi do smenjivanja kontinentalnog tropskog i polarnog vazduha. Temperature nekada budu i do 35 stepeni usled zadržavanja tropskog vazduha, poznatije kao afričko leto.
Prednost Vrujačke banje su sveže noći bez obzira koliko je visoka dnevna temperatura. Što doprinose planine koje se nalaze u njenoj blizini.
Šta sve leči lekovita Vrujačka voda?
Sa izvora Banje Vrujci na dubini od 650 m, potiče prirodno mineralna VODA VODA.
Banja Vrujci sarži pet izvora lekovite vode i nekoliko vrela. Temperatura vode iznosi 26-27 stepeni. Voda je bogata selenom, magnezijumom, kalijumom. Banjski izvori pripadaju vrsti sumporovite, zemnoalkalne, oligomineralne hipoterme, koju karakteriše slaba radioaktivnost. Što pomaže kod povećanja koncentracije leukocita, snižavanja krvnog pritiska i deluju blagotvorno na polne žlezde, prednji režanj hipofize i na endokrine žlezde.
Lekovita voda termalnih izvora izbija iz rastresitog nasipa. Po karakteristici izdašnosti Vrujačka banja se nalazi na prvom mestu u našoj zemlji. Izdašnost njenih izvora je 300 litara u sekundi. Voda u bazenima se menja prirodnim putem na svaka dva sata. Banjska voda se može koristi u terapiji kao voda za piće, kupanje.
Kupanje kao deo terapije pomaže kod određenih zdravstvenih tegoba, kao što su:
- psihosomatske neuroze
- hipohondrija
- laški stepen neurotične anksioznosti
- neurastenija
- hipertenzije I stepena
- profesionalna neuroza
Korišćenje banjske vode kao pijaće dovodi do poboljšanja kod bolesti:
- bubrežne kalkuloze,
- urinarne infekcije,
- hronična oboljenja kod dvanaestopalačnog creva i želuca
Kupanje u kadama u kojima se voda zagreva do 34-37 stepeni leči sledeće tegobe:
- zapaljenskog reumatizma,
- spondiloze, artroze
- bolest lokomotornog sistema,
- mioziti,fibroziti,
- ginekološka oboljenja
Blagotvorna dejstva lekovitog blata
Lekovito blato nastaje tako što voda nanosi mulj koji u sebi sadrži radioaktivne materije i minerale. I tako se humus godinama taloži na ovaj način. Smatra se da lekovito blato sadrži veća lekovita svojstva nego sama izvorska voda. Blato je plavičaste boje.
Lekovito blato se sastoji od čestica koje u kontaktu sa kožom imaju učinkovita dejstva. Na taj način organizam upija njegova hemijska svojstva. Lekovito blato se zagreva u specijalnim kazanima na temperaturi oko 60 stepeni.
Tokom korišćenja blata, temperatura mora da se prilagođava potrebama pacijenta. Pa se tako može koristiti u hladnom, toplom stanju. Koristi se u vidu obloge u trajanju 20-45 minuta, nakon toga se ispira toplom vodom. Veoma je važno poštovanje propisa korišćenja lekovite vode i lekovitog blata, jer u suprotnom može da izazove određena neželjena dejstva.
Lekovito blato se primenjuje u fizikalnoj terapiji u okviru ručne masaže, podvodne masaže. Lekovito blato ima učinkovita dejstva kod:
- ekcema,
- proširenih vena,
- išijasa,
- bržeg zarastanja rana
- podmlađivanja
Edukativni prostor za decu
Čarobno selo je obrazovni dečiji centar koji je finansiran od strane Unicef-a u okviru programa Održivi turizam u službi ruralnog razvoja. Nalazi se u Banji Vrujce i počeo je sa radom 2012. godine. Način rada dečijeg centra podrazumeva rad na istraživačkim zadacima, korišćenje sunčanog sata, meteoroloških stanica, solarnih sušara. Pored toga deca uče kako se vodi i uređuje domaćinstvo, kako se tka čobanska torba, kako se pravi čarobna pogača.
Deca su raspoređena u grupe prema niovu znanja i njihovim afinitetima. Čarobno selo za decu je veoma inspirativno jer ih dočekuju animatori koji su maskirani u vile čarobnice pa samim tim učenje im mnogo lakše ide.
Značaj sela Paštrić
Selo Paštrić se nalazi u Mionici i predstavlja zaleđe kulture. U selu se tradicionalno svake godine održava Sabor mladih vilonista Ćemane. Njegove glavne atrakcije čine objekti u predeli reke Ribnice.
Predeo reke Ribnice je veoma živopisno područje. Reka je pogodna za ribolov jer je bogata krkušom i pastrmkom.
Ribnička pećina se nalazi u selu Paštrić i dugačka je 7 km. Poznata je po koloniji slepih miševa čije vrste čine posebnu retkost u ovom delu Evrope. Ribnička prećina predstavlja spomenik prirode.
Manastir Ribnica se takođe, nalazi u selu Paštrić. Predstavlja spomenik kulture zajedno sa starom školom. Crkva manastira posvećena je Svetim Apostolima Petru i Pavlu. Crkva je spaljena za vreme Kočine bune, a nakon toga je obnavljana nekoliko puta. Manastir Ribnica je muški manastir.
Grupa od devet stabala lipe predstavlja prirodni spomenik koji se nalazi u sklopu prirodnog spomenika Ribnice.
Muzej kamena nalazi se u selu Paštrić u kom se nalaze kameni eksponati iz perioda srednje devone pa do gornje krede tačnije perioda kada su izmurli dinosaurusi. Svaki izložbeni kameni eksponat posvećen je određenim istorijskim ličnostima.
Pa tako postoje kameni eksponati koji su posvećeni Matiji Bećkoviću, Desanki Maskimović, Ljubi Popoviću i mnogim drugim. Zbirka eksponata se naziva Kameni bukvar.
Šalitrena pećina je otkrivena 70- ih godina u prošlom veku. Nalazi se u selu Brežđe u okviru zaštićenog područja Ribnice. Otrkila ju je grupa izviđača koju su vršili rekognosciranje reke Ribnice. Arheološkim istraživanjem su pronašli fragmente praistorijskih lovačkih društava koji su naseljavali ovaj predeo u srednjem paleolitskom dobu. Ova pećina predstavlja jedno od značajnijih paleolitskih objekata u našoj zemlji.
Predeo planine Suvobor
Suvobor je planina između Rajca i Maljena. Predstavlja veoma atraktivno stanište za lov jer se na njenim prostranstvima beleži postojanje zeca, srne i fazana. Na Suvoboru se nalaze izvori Čemernice i Dičine. Planina je poznata po Suvoborskoj ili Kolubarskoj bitki, koja je trajala 30 dana u Prvom svetskom ratu, između asutrougarske i srpske vojske.
Strugaonik je rodno mesto Živojina Mišića i nalazi se na predelu Suvobora. Rodna kuća predstavlja memorijalni kompleks etnografsko istorijskog karaktera.
Ravna Gora predstavlja visoravan na planini Suvobor. Na njoj se nalazi Mokra i Suva pećina. Posebnost Mokre pećine čini izvor reke Grab, koja se spaja sa Bukovičkom rekom i gradi Čemernicu.
Na Ravnoj Gori formiran je memorijalni kompleks u znak sećanja na jugoslovensku armiju i generala Dragoljuba Mihailovića. U okviru kompleksa nalazi se bronzani spomenik Dragoljuba Mihailovića, spomen dom sa bibliotekom, sala za kongrese, kao i crkva Svetog Đorđa.
Rajac predstavlja planinski predeo na planini Suvobor. Karakterističan je po brojnim jamama i pećinama. Rajac čini stanište za fazana, detlića, srnu, zečeve. Njegove predele prekirvaju breza, cer, jasen. Kosidba na Rajcu je jedna od tradicionalnih manifestacija koja ima etnogrfaski karakter. Godišnje okuplja mnogo posetilaca.
Šta se nalazi u Mionici i njenoj okolini?
Mionica je varoš koja se nalazi u Kolubarskom okrugu. U parku Mionice se nalazi spomenik ustancima Kolubarske kneževine. Svrha spomenika je da simbolizuje pismenost i junaštvo.
U Mionici se održavaju Mišićevi dani. To je tradicionalna manifestacija koja se održava na dan rodjenja Živojina Mišića. Zastupljen je kulturno – umetnički program u okviru kojeg se odražavaju predstave, turniri u šahu, košarci, tenisu kao i dečiji maskenbal na kom se bira najlepša maska.
Tkački dvor se nalazi u selu Rakari u opštini Mionica. Predstavlja ekološko – kulturno udruženje koje je osnovala slikarka Zagorka Stojanović. U dvorištu ovog neobičnog objekta nalazi se i letnja pozornica na kojoj su gostovali mnogi umetnici.
Crkva Svete Marine nalazi se u Banji Vrujci, sagrađena je 2007. godine. Posvećena je Ognjenoj Mariji. U sklopu crkvenog kompleksa sagrađena je i crkva posvećena Svetom evanglesiti Jovanu 2008. godine.
Manastir Bogovadja nalazi se u selu Bogovađe nadomak Lazarevca. Predstavlja ženski manastir. Proglašen je za spomenik kulture od izuzetnog značaja 1982. godine.
Naziv dobija po lekovitom izvoru Bogova voda koji ima posebno blagotvorna dejstva kod bolesti očiju. Crkva manastira posvećena je Svetom Đorđu i sagrađena je 1982. godine.
Selo Savinac je manje selo koje se nalazi nadomak sela Takovo u opštini Lazarevac oko 50km od Mionice. Na ovom mestu svoju prvu zadužbinu podigao je knez Miloš Obrenović. U ovoj crkvi se nalaze mošti ćerke Vuka Karadžića, Mine Vukomanović.
Nalaze se i dva lekovita izvora mineralne vode. Naziv sela nastalo je po verovanju kako je Sveti Sava prolazio kroz ovaj kraj i da je njegov konj ostavio tragove kopita u kamenu.
Šta nudi Banja Vrujci?
Banja Vrujci idealno je mesto za odmor tokom cele godine. Najpoznatija manifestacija su Vrujački izvori. Održava se u avgustu i cilj manifestacije je čuvanje srpske kulture, tradicije, i promocija zaboravljenih zanata.
U Banja Vrujci postoji nekoliko pešačkih tura koja služe za rekreaciju u prirodi i razgledanje lepote Vrujačke banje:
- Banjska šetnja 1 i 2,
- Staza nasleđa,
- Staza ljubavi,
- Staza zdravlja,
- Staza ljubavi i hodočašća.
- Planinarski put na Suvobor obeležen je posebnim znakom, crveni krug sa belim poljem.
U sklopu sportskog centra banje Vrujci nalaze se bazeni sa lekovitom vodom. Postoje tri otvorena bazena: olimpijski,poluolimpijski i dečiji, i jedan zatvoren.
Kada je u pitanju velnes program u Banji Vrujci su pored standardnih masaža eteričnim uljima, zastupljene i masaže sa voćnim eliksirom maline, lubenice, šljive.
Kada je smeštaj u pitanju na usluzi imate sportski rekreativni resort Hotel Vrujci sa dve zvezdice. Lekovita voda se koristi u okviru hotelskog kompleksa. Pored hotela na raspolaganju su vam brojne vile, apartmani, vikendice.
Možete posetiti Kanjon reke Gradac, koji se nalazi na oko 27 km od Mionice. U okolini kanjona se nalaze manastir Ćelije i manastir Lelić. Zatim nezaobilazne Divčibare planinski predeo na planini Maljen koji je udaljen od Mionice 30 km.
Banju Vrujci pored razvijenog zdravstvenog turizma odlikuje i rekreativni tip odmora. Tokom letnjih meseci okuplja goste iz cele Srbije koji uživaju na poznatim Vrujačkim bazenima. A tokom zime je idealno mesto da se ušuškate u zimsku idilu nadomak poznatih Valjevskih planina.
